Studimi: Droga dhe alkooli nuk i bëjnë artistët dhe shkrimtarët më krijues

Në mendjen e shumë njerëz është rrënjosur fakti se alkooli dhe droga frymëzojnë artin e madh dhe jo më kot shumë mendojnë kështu, duke marrur si shembull pasionin eHemingway dhe Bukowski për pije alkoolike, dashurinë e Van Gogh-ut për absinthe dhe konsumimn e drogës nga Andy Warhol-it, por e gjithë kjo është e gabuar.

Është ndoshta një mit i madh, thonë shkencëtarët, që droga dhe alkooli nuk inkurajojnë kreativitetin. Përkundrazi, udhëtimet, kultura, meditimi, ushtrimet janë më efektive në këtë fushë.

“Droga dhe alkooli nuk ndihmon në kreativitet. Njerëzit nuk përfitojnë prej tyre”, deklaron Dr. Paul Heinel i Departamentit të Psikologjisë në Universitetin e Essex.

“Ajo që dëgjojmë në media ka të bëjë me njerëzit që rrisin kreativitetin e tyre duke përdorur drogë. Por ajo që nuk dëgjojmë janë rastet e atyre që kanë përdorur drogë, kanë humbur ndjenjat dhe krijimtaria e tyre ka qenë më e vogël”, vëren ai.

Studiuesit nga Universitetet e Essex-it dhe Universitetit Humboldt në Berlin shqyrtuan qindra studime për të arritur në përfundimin e tyre. Një artikull shkencor i botuar pas studimit të tyre zbuloi se njerëzit që merrnin psilocybin (një substancë psikoaktive e prodhuar në mënyrë natyrale, kryesisht nga kërpudhat) ndiheshin më kreativë ndërsa ishin nën ndikim, por në realitet performanca e tyre ishte më e ulët se ata esëll.

“Idetë e lindura nën ndikimin e substancave shpesh duken të shkëputura ose të papërshtatshme si zgjidhje më vonë. Duke pasur parasysh bollëkun e efekteve anësore që lidhen me përdorimin e drogës, është shkencërisht e pasigurt të rekomandohet përdorimi i tyre për rritje të kreativitetit”, thotë Jennifer Haase, një nga autoret e studimit.

Megjithatë, Heinel pranoi se në kushte të caktuara, ndoshta disa ilaçe rrisin kreativitetin. Ajo përmend rastin kur dikush përdor halucinogjenë, sheh një vizion dhe frymëzohet prej tij.

Gjetjet e këtij studimi duket se diskreditojnë në mënyrë retrospektive artistë, shkrimtarë, gazetarë, interpretues që kanë pranuar publikisht se disa nga “artet” e tyre ishin rezultat i krijimtarisë nën ndikimin e substancave.

Megjithatë, sipas Rona Cran, profesoreshë e asociuar e letërsisë në Universitetin e Birminghamit, e cila studion shkrimtarë dhe poetë të prekur nga droga, kjo pikëpamje e romantizuar e krijuesve të varur buron nga kultura shoqërore konservatore e pasluftës dhe është gjithnjë e më shumë një gjë e së kaluarës.

“Kundërkultura e viteve 1960, dhe paraardhësi i saj në vitet 1950, ishte një kulturë e pijes/drogës me artistë që kalonin kohën e tyre duke u shoqëruar në bare, festa dhe klube të Nju Jorkut, ndanin ide, mbyllnin marrëveshje dhe “krijonin” partneritete”, thotë ajo, por duke shtuar se e gjithë kjo fshihte efektivisht problemet e varësisë, krimin, vdekjet e parakohshme, si dhe një kulturë përjashtimi për shumë njerëz.